De Miljoenennota bevat voor de zorg helaas niet de noodzakelijke keuzes voor de lange termijn. “Een gemiste kans”, vindt Maarten Faas, voorzitter van FBZ, een van de grootste zorgvakbonden van ons land. “De druk op de zorg is enorm. Juist daarom is het topprioriteit dat de zorg aantrekkelijk blijft om in te werken, maar dan moet je als kabinet wel investeren in concurrerende arbeidsvoorwaarden én scherpe keuzes durven maken.”

Om te zorgen dat ons zorgstelsel toegankelijk en kwalitatief hoogwaardig blijft, roept FBZ al jaren dat zorgprofessionals goede arbeidsvoorwaarden verdienen. Dat vraagt om scherpe keuzes voor de toekomst van de zorg, maar de vandaag gepresenteerde Miljoenennota is – volgens verwachting – weer ‘beleidsarm’: grote keuzes worden doorgeschoven, terwijl de zorg afstevent op een onbeheersbaar tekort aan zorgprofessionals. De werkdruk is nu al enorm en de urgentie om radicale keuzes te maken is dus groot. “Juist in zo’n context wordt zichtbaar hoezeer we behoefte hebben aan beleid dat verder reikt dan de korte termijn”, vindt Faas. “Er ligt gelukkig wel een visie in het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord, met de eerstelijnszorg als fundament voor toegankelijke en passende zorg. Maar zolang het gebrek aan concurrerende arbeidsvoorwaarden werken in de eerste lijn onaantrekkelijk maakt, is die ambitie heel kwetsbaar.”

Risico voor continuïteit

In de eerstelijnszorg is de salariëring vaak lager dan in vergelijkbare (zorg)sectoren. Beroepsgroepen als fysiotherapeuten en logopedisten lopen achter en zien collega’s vertrekken naar beter betaalde functies elders in de zorg of zelfs naar andere sectoren. Faas: “Dat is een risico voor de continuïteit van zorg. Daarom willen wij dat zorgprofessionals arbeidsvoorwaarden verdienen die minimaal concurrerend zijn met die van andere sectoren, en dat ze vertrouwen en professionele autonomie krijgen om hun vak goed uit te oefenen.”

Keuzes

De demissionair minister van Financiën Eelco Heinen waarschuwt dat Nederland op een keerpunt staat, gedreven door internationale onzekerheid en oplopende spanningen. “Dan is het juist nu hét moment om te kiezen voor de fundamenten van onze maatschappij: niet alleen onderwijs en veiligheid, maar ook de zorg”, zegt Faas. “Zorgprofessionals kunnen simpelweg niet alle zorg op de huidige manier blijven leveren. Het kabinet moet het voortouw nemen om de samenleving hiervan bewust te maken en er een dialoog over voeren. Welke zorg leveren we wel, welke niet, wat moeten mensen zelf doen en welke rol kan innovatie spelen om de zorg te ontlasten? Geen makkelijke vragen, maar het is essentieel dat daarin scherpe keuzes worden gemaakt.” De FBZ-voorman vindt het belangrijk dat zorgprofessionals goed bij die dialoog worden betrokken. “Uiteindelijk moeten we het samendoen. Als vertegenwoordiger van de werknemersbelangen van 45.000 zorgprofessionals denken wij dus graag mee over de toekomst van de zorg.”