Acht dagen voor de verkiezingen vond op 21 oktober 2025 Het Grote Zorgdebat plaats. Anders dan de vele andere politieke debatten waren de schijnwerpers nu helemaal gericht op de zorg. Onder grote belangstelling, want de foyer van het Beatrix Theater stroomde al heel snel vol met zorgprofessionals, patiënten/cliënten, beleidsmakers en vertegenwoordigers van beroepsorganisaties. Geen Moulin Rouge vanavond, maar een serieus debat over de toekomst van de zorg.

Op het podium debatteerden kandidaat-Kamerleden van CDA, D66, GL-PvdA, PVV, SP en VVD hoe zij die toekomst voor zich zien. Elke debatronde werd voorafgegaan door een inleidend filmpje met mensen op straat. Daarna konden ruim 1.300 deelnemers in de zaal en de bijna 17.000 deelnemers die via livestream waren aangehaakt, reageren op een stelling. En vervolgens reageerden de politieke vertegenwoordigers op hun vragen. In deze terugblik kijken we als vakbond voor zorgprofessionals en medeorganisator van Het Grote Zorgdebat met name naar het thema Werkplezier terug in de zorg.

Werkplezier terug in de zorg

Het gaat in deze ronde toch vooral over de kosten. Harry Bevers (VVD) wil de huidige zorgverleners behouden om de werkdruk niet te laten oplopen. “Anders wordt de opgave nog groter.” Maar Bevers wil wel ingrijpen in de kosten van de zorg en dus bezuinigen. Volgens Sarah Dobbe (SP) moet werken in de zorg worden gezien als “heel waardevol, en niet als sluitpost”. De SP wil de marktwerking aanpakken.

Voor Julian Bushoff (GL-PvdA) mogen de bezuinigingen van tafel. “Een ondoordachte maatregel.” Vicky Maeijer (PVV) zegt te willen “investeren in zorgmedewerkers”, maar niet hoe. De SP reageert dat zorgverleners “weinig hebben aan hun passie als ze de boodschappen moeten betalen”. Voor Wieke Paulusma (D66) zit het basispakket niet op slot, maar ze wil “kritisch kijken wat eruit kan om ruimte te maken voor andere dingen”.

Milena Babović, aankomend voorzitter van FBZ zegt dat het zorgsysteem is vastgelopen door de regeldruk en het doorgeschoten kwaliteitsdenken. “Supergoed dus dat alle partijen het vertrouwen in de zorgprofessional willen herstellen. Dat hebben ze nodig om echte zorg te kunnen verlenen. Als we hen voor de zorg willen behouden, dan moet afschaffing van regels hoge prioriteit krijgen.”

Vertrouwen in de zorgprofessional

Even gaat de discussie over meer mensen voor de zorg. Waarom wel campagnes om mensen te werven voor defensie, “zelfs op de huishoudbeurs, maar waarom niet voor de zorg”? Er ontstaat al snel inzicht dat concurreren niet zal helpen, want dan trek je mensen uit andere sectoren weg, waardoor andere problemen ontstaan. Harmen Krul (CDA) is daar stellig over: “Wees realistisch, we zullen het moeten doen met de mensen die er zijn. Dat vraagt om andere keuzes. De professional moet vertrouwen krijgen, en zich niet hoeven bezighouden met al die regeltjes.”

Alle partijen zijn het erover eens dat het vergemakkelijken van gegevensuitwisseling hierbij enorm zal helpen. Dan gaat de regeldruk omlaag en krijgen zorgprofessionals meer tijd om echte zorg te kunnen verlenen. Alle partijen willen zorgprofessionals ook meer autonomie geven.

“We zijn doorgeslagen in het kruisjes zetten”, vindt ook de VVD, die in het begin van het debat nog pleitte voor benchmarks en meer efficiency. D66 doet nog de suggestie voor elke nieuwe bedachte regel, “een andere regel te schrappen”. GL-PvdA wil vooral met zorgprofessionals zelf kijken “hoe de zorg beter te organiseren”.

Preventie hoog op de agenda

In de andere debatten over de wachtlijsten in de zorg en gezond Nederland gaat het onder meer over meer inzet op collectieve preventie om zorg te voorkomen. Waar de een vindt dat het individu zelf moet weten of-ie drie keer in de week kiest voor een patatje, zegt de ander dat de overheid niet de mogelijkheden moet laten liggen voor een collectieve aanpak, zoals een suikertaks voor fabrikanten.

Het gaat over zorgmijders die niet naar de tandarts durven. Dat eenzaamheid bijvoorbeeld niet met geld is op te lossen. Zo gaat het ook over verschuivingen van de zorg via het sociaal domein. En over de afspraken in het AZWA waarin een grotere rol voor de eerstelijn is weggelegd, terwijl niet iedereen nog een huisarts heeft.

Milena Babović: “Als FBZ betrekken we graag onze beroepsverenigingen van zorgprofessionals bij het rondetafelgesprek over de verschuiving van de zorg naar de eerstelijn en hoe we zorgprofessionals in de eerstelijn kunnen werven en behouden. Tienduizenden zorgprofessionals in de eerstelijn werken zonder cao en de verleiding is groot over te stappen naar de tweede lijn. Of de zorg te verlaten. Volgens het SCP vindt 71 procent van de Nederlanders dat de overheid meer geld mag uitgeven aan het verbeteren van de zorg. Dan is de eerste lijn een slimme investering.”

Stem op 29 oktober

Aan het slot van het debat is de vraag in hoeverre de gesprekken de stem van het deelnemerspubliek heeft beïnvloed. Het grootste deel houdt het bij de partij die ze al van plan waren, toch maakt liefst 13 procent na deze avond een switch.

Het Grote Zorgdebat gemist?

Je kan het terugkijken.